Một trong những vật không thể thiếu trên bàn thờ gia tiên của tết cổ truyền Việt chính là mâm ngũ quả. Tuy nhiên, bày mâm ngũ quả như thế nào cho đẹp mắt chắc hẳn là điều mà mọi người đều rất quan tâm. Cùng Nội thất Lương Sơn tìm hiểu chi tiết nhé!
Cho dù ở vùng miền nào của Việt Nam thì việc trưng bày mâm ngũ quả lên bàn thờ gia tiên có ý nghĩa cực kỳ quan trọng mỗi khi Tết đến. Không chỉ hi vọng cuộc sống năm mới sẽ sung túc, no đủ mà mâm ngũ quả cũng thể hiện sự thành kính đối với tổ tiên. Vậy, mâm ngũ quả được bày như thế nào là chính xác nhất? Các bạn có thể tham khảo ngay ở nội dung dưới đây nhé!
Mục lục nội dung
Ý nghĩa của mâm ngũ quả trên bàn thờ gia tiên ngày Tết
Bàn thờ gia tiên mỗi dịp tết đến thường rất đủ đầy và sung túc. Không chỉ có hoa, bát hương, đèn nến thắp sáng mà các loại bánh kẹo, mâm cỗ cũng được chuẩn bị vô cùng thịnh soạn. Trong số đó không thể thiếu sự góp mặt của mâm ngũ quả. Sở dĩ gọi là ngũ quả vì mỗi mâm thường chọn 5 loại trái cây khác nhau, bố trí và trưng bày thật đẹp mắt để dâng lên bàn thờ gia tiên, vừa thể hiện sự hiếu thảo của con cháu, vừa mong ước những điều tốt đẹp cho năm mới.
Tại sao lại là bày mâm ngũ quả mà không phải là nhiều hơn? Lý do là vì theo thuyết duy vật cổ đại thì 5 yếu tố ngũ hành chính cấu thành nên vạn vật là: Kim – mộc – thủy – hỏa – thổ. Con số 5 có ý nghĩa khai sáng và tạo nên vạn vật. Từ xưa, mâm quả của người Việt có 5 loại quả và mỗi loại lại có ý nghĩa nhất định thể hiện mong ước của gia chủ về một cuộc sống hòa hợp, thuận lợi và phát triển.
Hướng dẫn bày mâm ngũ quả đẹp ngày tết theo phong tục 3 miền
Mâm ngũ quả ở miền Nam
Mâm ngũ quả của người dân miền nam có một ý nghĩa khá hay và đặc biệt. Căn cứ theo tên gọi của các loại quả, người miền nam sẽ chọn những trái cây như: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài và sung. Trong đó, bốn loại đầu tiên sẽ ghép thành câu: Cầu vừa đủ xài, đại ý mong muốn cuộc sống năm mới no đủ. Còn quả sung thể hiện sự sung túc, êm ấm trong gia đình.
Khi chọn mua ngũ quả, bạn nên chọn những quả xoài, đu đủ và dừa to, bóng đẹp. Đu đủ đẹp nhất là còn xanh và có những đốm vàng, dừa nên còn cuống và xoài có màu hơi vàng, cứng, chắc tay. Khi bày mâm ngũ quả, bạn sẽ để ba quả này ở dưới sao cho quả nhỏ hơn như xoài, đu đủ sẽ ở mặt trước và dừa to hơn ở phía sau. Tiếp theo, bạn để mãng cầu – chọn mãng cầu mắt to, đều và còn lá – lên trên và sung ở trên cùng. Mâm ngũ quả hình ngọn tháp và nhìn thấy được hết các loại quả là đẹp nhất và thể hiện được sự khéo tay của người bày cũng như mang đến ý nghĩ phát triển, thăng tiến.
Mâm ngũ quả ở miền Bắc
Nếu như miền nam ưa chuộng chọn ngũ quả theo tên gọi thì miền bắc lại sử dụng thuyết ngũ hành vào việc chọn loại trái cây. Trong đó, màu sắc của các loại trái cây sẽ được chú trọng hơn. Mỗi mâm quả sẽ được bố trí với những loại quả có màu như sau: kim trắng, mộc xanh, thổ vàng, thủy đen, hỏa đỏ. Những loại trái cây thường được sử dụng là: Chuối, đào, quýt, hồng, bưởi hoặc phật thủ.
Khi chọn trái cây bày mâm ngũ quả, bạn nên lưu ý chọn chuối xanh nải to và đều quả. Mỗi quả chuối có độ cong vừa phải và sát vào nhau. Bưởi hoặc phật thủ chọn loại vàng óng và bóng. Quýt có thể chọn số lượng nhiều, có thể là quả rời hoặc chùm quýt và phải còn lá. Đào và hồng cũng nên chọn quả vỏ đẹp, mọng nước. Quả trước khi bày nên dùng khăn ẩm để lau sạch, hoặc nết rửa thì bạn phải lau khô lại để tránh đọng nước làm hỏng qua trong thời gian dài.
Cách bày trái cây phổ biến trên mâm quả ở miền bắc là đặt nải chuối ở dưới cùng. Tiếp theo đặt bưởi hoặc phật thủ chính giữa, trên nải chuối. Sau đó tùy thuộc vào chỗ trống mà có thể để đào và hồng thích hợp. Về phần quýt thì có thể để ở trên hoặc xen kẽ với nải chuối. Nhiều gia đình có thể cài thêm ớt đỏ, táo xanh để tăng sự thịnh vượng, sum sê cho mâm ngũ quả.
Mâm ngũ quả ở miền Trung
Người miền Trung có cách bày mâm ngũ quả đơn giản hơn so với miền bắc và miền Nam. Thông thường, các loại trái cây trong vườn nhà có sẵn và đẹp sẽ được sử dụng ít nhất một loại để dâng cúng tổ tiên. Ngoài ra, ở miền Trung thì “mùa nào thức nấy”, vậy nên chỉ cần đầy đủ ít nhất năm loại quả là đã có thể bày bên ban thờ.
Cách bày biện và bố trí mâm ngũ quả của miền Trung thường là để những quả lớn xuống trước. Sau đó bên trên là những loại trái cây nhỏ dần và đan xen nhau. Quả được chọn luôn phải là những quả tươi ngon, đẹp nhất và cũng có nhiều màu sắc trông rất rực rỡ và mang đến không khí tươi vui.
Ý nghĩa các loại quả khi bày mâm ngũ quả
Để có thể chọn các loại quả chính xác nhất trước khi bày lên mâm thì bạn có thể tham khảo ý nghĩa mỗi loại như sau:
– Mãng cầu (miền bắc gọi là quả na): Cầu chúc mọi điều như ý
– Dưa hấu: Thể hiện sự tốt đẹp, viên mãn.
– Thanh long: Rồng mây hội tụ
– Dứa (thơm): Thơm tho, nhiều phúc nhiều lộc
– Bưởi: Phúc lộc, viên mãn
– Phật thủ: Bàn tay Phật che chở phù hộ cho cả gia đình
– Đu đủ: Đầy đủ, thịnh vượng
– Lựu: Đa phúc, đa lộc, con đàn cháu đống
– Hồng: Hồng hào, tươi tốt, tượng trưng cho sự thành đạt
– Đào: Sự thăng tiến, danh lợi
– Quất: Sung túc, lộc lá
– Chuối: Giống như một bàn tay hứng lấy những điều may mắn, sung túc và che chở mọi người
– Dừa: Vừa đủ, viên mãn
– Xoài: Tiêu xài không thiếu thốn
Một số lưu ý khi bày mâm ngũ quả ngày Tết
Trong truyền thống của Việt Nam, đặc biệt là miền bắc thường sử dụng số quả lẻ để bày lên mâm cúng. Lý do là con số lẻ biểu trưng cho sự phát triển, nảy nở, sinh sôi. Mặc dù bây giờ ở một số vùng miền trung và miền nam dùng số quả chẵn hoặc dùng nhiều hơn 5 quả nhưng quan niệm ngũ hành – 5 loại quả vẫn còn phổ biến hơn cả. Yêu cầu trên một mâm ngũ quả chỉ có các loại quả, không được có hoa hay thực phẩm khác và chỉ tính số lượng các loại quả.
Kích thước của một mâm ngũ quả nên tính toán theo kích thước của bàn thờ để có thể đặt thêm bánh kẹo cũng như mâm cỗ cúng trong ngày tết. Nếu có một ban thờ lớn thì bạn có thể đặt mâm trái cây kích thước lớn một chút để trông hài hòa.
Ngoài việc lựa chọn và bày mâm ngũ quả sao cho đẹp mắt thì trước đó bạn cũng nên dọn dẹp nhà cửa, bàn thờ và làm sạch đồ nội thất để đến ngày Tết thảnh thơi hơn, lựa chọn quả được kỹ lưỡng và giúp ban thờ luôn sáng sủa, tươi vui.
Mỗi dịp Tết đến, việc lựa chọn trái cây, bài trí mâm cỗ mang ý nghĩa rất lớn. Tùy theo phong tục của mỗi miền mà bạn có thể bày mâm ngũ quả khác nhau. Tuy nhiên, bạn đừng quên để có một mâm quả đẹp, một ban thờ phong thủy thì hãy làm mới lại tủ thờ, kệ cũng như nội thất trong nhà. Không gian sống phù hợp, nhẹ nhàng và được làm mới chắc chắn sẽ giúp tết của bạn và gia đình trở nên ý nghĩa hơn! Chúc các bạn thành công!
Tổng kho nội thất văn phòng và gia đình #1 Hà Nội
Mua nội thất giá rẻ đến: noithatluongson.vn
